‘DIT LAND IS EEN BEETJE IN DE WAR’ (Chris, English version below)

Ronnie Brunswijk met zijn Junglecommando was in mijn jeugd een regelmatig terugkerend item tijdens het Acht Uur Journaal. Het klonk als een Zuid-Amerikaanse variant op Kuifje in Congo, maar dan echt. In mijn verbeelding zag ik dan een donkere bokskampioen in legerkleding, die zich, sluipend door de Surinaamse jungle, samen met zijn maten met machetes een weg door de jungle kapte. Daarbij alles wat op hun pad kwam, variërend van giftige slangen tot jaguars tot vijanden, in één houw de kop afhakkend. 

Na drie weken Suriname ga ik niet vertellen hoe het land in elkaar zit. Er een oordeel over vellen zou aanmatigend zijn. Ik beschrijf slechts waarnemingen, gedaan vanuit mijn eigen perspectief, op basis van onvolledige informatie. Maar liever geen bedreigingen en haatmails, ik ben me bewust van mijn beperkingen.

Een korte tijdlijn: in 1975 werd Suriname onafhankelijk, in 1980 vond de militaire coup plaats, in 1982 werden de Decembermoorden gepleegd op 15 tegenstanders van het militaire bewind. Van 1986 tot 1991 was het land in de greep van een burgeroorlog waarin de regeringstroepen onder leiding van de huidige president Desi Bouterse vochten tegen de guerilla-beweging van diens voormalige bodyguard Ronnie Brunswijk. Desi tegen Ronnie, dat associeer je toch met twee stoeiende jongetjes op de crêche? Niet met een echte oorlog met honderden slachtoffers, waaronder veel burgers?

In al die hectiek verhuisden tienduizenden Surinamers, o.a. naar Nederland. Tot vijf jaar na de onafhankelijkheid mochten Surinamers ook zelf kiezen of ze de Nederlandse of Surinaamse nationaliteit wilden aannemen. Inmiddels wonen ruim 350.000 mensen met een Surinaamse achtergrond in Nederland, en 550.000 in Suriname, dat vijf keer zo groot is als Nederland.

Als lezer vraag je je nu af waarom ik deze geschiedkundige en demografische informatie hier deel. Twee redenen: Paulien omschreef Suriname op Facebook als een magisch land. Zo voelt het ook. Het is letterlijk warm met dagen van 35 graden en meer, maar het is ook hartverwarmend: de samenlevingsvormen waarin mensen elkaar helpen, de hartelijkheid, de aanspreekbaarheid, de veerkracht die de samenleving overeind houdt. Want de geschiedenis, met Bouterse als centrale figuur, gijzelt Suriname. Hij en de andere van de Decembermoorden beschuldigde personen zijn er de oorzaak van dat het land wordt geïsoleerd binnen de internationale betrekkingen. Met alle gevolgen van dien: een zwakke economie, afhankelijkheid van andere dubieuze regimes, corruptie, armoede, verpaupering en een staatsschuld die in zes jaar tijd opliep van 0 naar 2,5 miljard euro. ‘Ons land is een beetje in de war’, zei onze taxichauffeur met een vette Surinaamse tongval.

De andere reden is de tolerantie tussen al die verschillende bevolkingsgroepen en geloven. De indianen die Suriname van oorsprong bewoonden, de Boscreolen die afstammen van de vanuit Afrika geïmporteerde slaven en die gevlucht van de plantages zich in de jungle vestigden, Stadscreolen, Hindostanen, Javanen, Chinezen, Brazilianen, Libanezen, iedereen leeft met en naast elkaar. De moskee staat naast de synagoge, de kerk naast de tempel. Voor een land met zo recent nog een zo gewelddadig verleden, is de onderlinge tolerantie bewonderenswaardig. Ons recente bezoek aan Zuid-Afrika liet zien dat dat ook heel anders kan.

Tenslotte nog de in mijn geheugen gegrifte ervaringen die bijdroegen aan ons fantastische verblijf in dit bijzondere land: de inheemsen die de was doen in de Surinamerivier, de busverbinding van boten langs de Saramakaner-dorpen, de vogelspinnen, de machete in de hand van de gids tijdens elke jungletocht, de piranha die we vingen, de zonsopgang in Bigi Pan, de hartelijke ontvangsten in Danpaati Riverlodge en Bakkie, de prachtige maar vaak totaal verpauperde koloniale huizen in Paramaribo, het treurige verhaal van onze kookjuf Elfriede, het geschreeuw van de brulapen op de Brownsberg en nog veel en veel meer …

'THIS COUNTRY IS A LITTLE CONFUSED' (Chris, Dutch version below)
Ronnie Brunswijk with his jungle command was in my youth a regularly returning item during the Eight O’Clock News. It sounded like a South American version of Tintin in Congo, but really. In my imagination I saw a dark boxing champion in camouflage clothing, who, sneaking through the Surinamese jungle, along with his mates with machetes, cut his way through the jungle. In addition, everything that came their way, ranging from poisonous snakes to jaguars to enemies, cutting off the head in one hew.

After three weeks of Suriname I can not tell you what the country is really like. I only describe observations, done from my own perspective, based on incomplete information. But rather no threats and hate mail, I am aware of my limitations.

A short timeline: in 1975 Surinam became independent, in 1980 the military coup took place, in 1982 the December murders were committed on 15 opponents of the military regime. From 1986 to 1991 the country was in the grip of a civil war in which the government troops led by the current president Desi Bouterse fought against the guerilla movement of his former bodyguard Ronnie Brunswijk. Desi against Ronnie, sounds like two frolicking boys at daycare. Not like a real war with hundreds of victims, including many civilians.

In all this hectic period thousands of Surinamese moved, among others to the Netherlands. Until five years after independence the Surinamese were also allowed to choose whether they wanted to adopt Dutch or Surinamese nationality. Meanwhile, more than 350,000 people with a Surinamese background live in the Netherlands, and 550,000 in Surinam, which is five times the size of the Netherlands.

As a reader, you wonder why I share this historical and demographic information here. Two reasons: Paulien described Suriname on Facebook as a magical country. That's how it feels. It is literally warm with days of 35 degrees and more, but it is also heart-warming: the social environment in which people help each other, the cordiality, the approachability, the resilience that keeps society afloat. Because history, with Bouterse as the central figure, takes Suriname hostage. He and the other persons accused of the December murders are responsible for the country being isolated within international relations. With all its consequences: a weak economy, dependence on other dubious regimes, corruption, poverty, impoverishment and a a national debt that rose from 0 to 2.5 billion euros in six years. ‘Our country is a bit confused,’ said our taxi driver with a fat Surinamese accent.

The other reason is the tolerance between all those different populations and beliefs. The Indians who originally lived in Surinam, the Boscreolen descended from the slaves imported from Africa and who fled from the plantations settled in the jungle, Stadscreolen, Hindostanen, Javanese, Chinese, Brazilians, Lebanese, everyone lives with and next to each other. The mosque stands next to the synagogue, the church next to the temple. For a country with such a recently violent past, mutual tolerance is admirable. Our recent visit to South Africa showed that this can be very different.

Finally, the experiences in my memory that contributed to our fantastic stay in this special country: the indigenous people doing the laundry in the Suriname River, the bus connection of boats along the Saramakaner villages, the tarantulas, the machete in the hand of the guide during every jungle trip, the piranha we caught, the sunrise in Bigi Pan, the warm welcome in Danpaati Riverlodge and Bakkie, the beautiful but often totally run down colonial houses in Paramaribo, the sad story of our cooking teacher Elfriede, the shouts of the howler monkeys on the Brownsberg and much, much more ...